Zwracamy się do Pana z głębokim zaniepokojeniem i stanowczym sprzeciwem wobec proponowanych zmian, dotyczących formy wyboru Członków Komitetów Naukowych Polskiej Akademii Nauk, przedstawionych w projekcie ustawy, opublikowanym dnia 17 lipca 2024 roku. Wśród wielu zmian, artykuł 35 projektu ustawy określa, kto powinien decydować o składzie Komitetów Naukowych PAN. Zmiana ta podważa fundamentalne zasady demokratycznego wyboru członków Komitetów Naukowych, zastępując obecną, samorządną reprezentację naukowców. Proponowana zmiana stoi w sprzeczności z art. 33 ustawy, który mówi, że “Komitet naukowy jest samorządną reprezentacją dyscypliny lub pokrewnych dyscyplin naukowych służącą integrowaniu uczonych z całego kraju”.

Demokratyczna forma wyboru Członków Komitetów w obrębie środowiska naukowego jest najlepszym z możliwych rozwiązań. Zapewnia ona wybór aktywnych naukowców na podstawie ich osiągnięć naukowych, wiedzy oraz zaangażowania. Taki proces wyboru nie skupia się na reprezentacji interesów poszczególnych grup czy instytucji, lecz całego środowiska naukowego.

Komitet Górnictwa jest zaniepokojony także przepisami przejściowymi projektu ustawy (str. 22). Przewidziano, że w ciągu 30 dni od wejścia w życie ustawy, zostaną powołane komitety naukowe w nowych składach, co oznacza unieważnienie wyborów przeprowadzonych w ubiegłym roku. Chcemy podkreślić, że w obecnej kadencji komitety pracują już od początku roku. Zmiana sposobu powoływania członków pozbawia mandatów już wybranych przedstawicieli środowiska naukowego. Rok pracy komitetów, przerwany w wyniku wprowadzenia nowej ustawy, jest krzywdzący dla Członków wybranych na bieżącą kadencję.

Prosimy o wzięcie pod uwagę naszego sprzeciwu oraz licznych głosów innych członków społeczności naukowej. Wierzymy, że wspólnymi siłami możemy wypracować rozwiązania, które będą sprzyjały dalszemu rozwojowi nauki i szkolnictwa wyższego w Polsce, oparte na zasadach demokracji i merytokracji.